آیا در لپ تاپ خود به دنبال بازی هستید یا خلق محتوای تصویری؟ یا در کل از لپ تاپ بیشتر برای سرگرمی و تماشای فیلم استفاده می کنید؟ یا شاید هم همه موارد. به طور حتم در طول فرایند انتخاب با انواع صفحه نمایش لپ تاپ روبرو شده اید. و حتماً در توضیحات مقابل هر یک از انواع نمایشگر لپ تاپ، با مفاهیمی مانند نرخ نوسازی، نرخ فریم بر ثانیه، پنل TM یا IPS و یا زمان پاسخ دهی و G-Sync مواجه شده اید. ممکن است از پیش با این مفاهیم آشنا باشید و یا امکان دارد در انتخاب یکی از انواع صفحه نمایش لپ تاپ هیچ گاه به این موارد توجهی نداشته باشید. اما بهتر است برای درک بهتر تفاوت های انواع صفحه نمایش لپ تاپ، با فناوری پنل های مختلف در کنار این مفاهیم بیشتر آشنا شویم.
انواع صفحه نمایش لپ تاپ
نوع صفحه نمایش لپ تاپ و فناوری بکار رفته در آن، مهمترین و و تاثیرگذار ترین عامل در انتخاب یکی از انواع صفحه نمایش لپ تاپ است. در تشابه با گوشی همراه، در لپ تاپ ها نیز از صفحه نمایش های مختلف استفاده می شود، هر چند که تنوع آن نسبت به نمایشگرهای گوشی کمتر است. در حال حاضر از 3 نوع نمایشگر با سه نوع فناوری در لپ تاپ های موجود استفاده می شود. نمایشگرهای TN، نمایشگرهای IPS و نمایشگرهای OLED. این نمایشگرها در اندازه های مختلف و با کیفیت های متفاوت (HD، Full HD و 4K) به بازار عرضه شده اند. در حقیقت اصلی ترین تفاوت انواع صفحه نمایش لپ تاپ، فناوری به کار رفته در آنهاست. در این مقاله، پس از بررسی انواع مانیتور لپ تاپ، به معرفی مختصر اصطلاحات مرتبط با آن می پردازیم.
نمایشگرهای Twisted Nematic (TN)
نمایشگرهای TN، قدیمی ترین نوع پنل در میان انواع صفحه نمایش لپ تاپ هستند که از دهه 80 به صورت گسترده مورد استفاده بوده اند. البته این نمایشگرها به عنوان یک موفقیت بزرگ در زمان معرفی خود محسوب می شدند. اما در حال حاضر، با پیشرفت روز افزون پنل های نمایش، از این نوع بیشتر در لپ تاپ های رده پایین و ارزان قیمت استفاده می شود. بیشتر نمایشگرهای TN، از دو مدل دیگر ارزان تر هستند، اما نمونه های با کیفیت بالای این نمایشگر نیز تولید شده که در لپ تاپ های رده بالا و مانیتورهای گیمینگ مورد استفاده هستند.
قابلیت بهینه تر این نمایشگر برای تولید Refresh Rate بالاتر (تعداد بالای فریم در یک ثانیه) و زمان پاسخ دهی (Response Time) کمتر (اعمال سریعتر تغییرات در پیکسل ها) با قیمتی بسیار پایین تر، آن را به گزینه ای محبوب در دنیای حرفه ای گیمینگ تبدیل کرده است. اما این پنل ها، برای تولید محتوای تصویری و حتی بازی های ماجراجویانه با انبوهی از رنگ ها مناسب نیستند. زیرا میزان دقت تولید رنگ و زاویه دید محدودتر آنها، برای این کاربری ها مناسب نیست. علی رغم تولید سری های بروز تر این فناوری با رنگ بهتر و زاویه دید گسترده تر، این نمایشگرها هنوز در رقابت با پنل های IPS و OLED شکست می خورند.
نمایشگرهای In-Plane Switching (IPS)
نمایشگر های IPS، نوع تکامل یافته ای از نمایشگر های TFT هستند که برای جبران ضعف های نمایشگرهای TN روانه بازار شدند. در این نو از انواع صفحه نمایش لپ تاپ، خبری از محدودیت رنگ و زاویه دید نیست، و شما می توانید زاویه دیدی 178 درجه و پوشش 100 درصد طیف های مختلف رنگ را تجربه کنید. اما با برطرف کردن این مشکلات در پنل IPS، زمان پاسخگویی یا Response Time (اعمال تغییرات در پیکسل ها) افزایش پیدا کرد. البته در سال های اخیر پنل های IPS با نرخ نوسازی بیش از 60 هرتز نیز تولید شده اند، اما هزینه بالای تولید این نمایشگرها، باعث شده تا از آنها بیشتر از لپ تاپ های رده بالا استفاده شود. البته پیش بینی می شود که با گذشت زمان و رقابتی تر شدن بازار، حتی در لپ تاپ های ارزان قیمت نیز، پنل های IPS با نرخ نوسازی بالا، جایگزین پنل های TN شوند.
Organic Light-emitting Diode (OLED)
چند سالی از ورود پنل های OLED به بازار می گذرد. البته در ابتدا بیشتر از این نوع نمایشگرها در تلویزیون ها و گوشی های همراه استفاده شد. اما هم اکنون محصولات رده بالای زیادی از لپ تاپ ها را می بینیم که به نمایشگر های OLED تجهیز شده اند. نمایشگر های OLED، نوع پیشرفته تری از نمایشگرهای IPS هستند قدرت تولید رنگ های استثنایی و با دقت بیشتر را دارند. این کیفیت رنگ در تمامی زوایا با وسعت دید 178 درجه قابل مشاهده هستند. همچنین عمق رنگ مشکی در نمایشگرهای OLED تفاوت فاحشی با نمایشگر های IPS دارد. اما نمایشگرهای OLED بدون ضعف هم نیستند.
مصرف بیشتر برق و آسیب پذیری آنها در برابر پیکسل سوختگی از معایب عمده این نمایشگرها هستند. منظور از پیکسل سوختگی این است که بعد از نمایش طولانی مدت بخشی از تصویر و یا کل تصویر به صورت ثابت، با تغییر تصویر، اثر تصویر قبلی در نمایشگر دیده شود. البته با پیشرفت این فناوری، خطر پیکسل سوختگی در مدل های جدید کاهش پیدا کرده است (برای مثال در نمایشگرهای QLED سامسونگ)، اما هنوز به طور کامل از بین نرفته است. همانند پنل های IPS، پنل های OLED در میان انواع صفحه نمایش لپ تاپ، برای خالقین محتوای تصویری و نمایش فیلم ایده ال است. اما قیمت بالای آن انتخاب را برای خریداران سخت می کند.
بیشتر بخوانید: لپ تاپ های هیبریدی 2021
اصطلاحات مرتبط با فناوری صفحه نمایش
در تعریف و بیان تفاوت های انواع صفحه نمایش لپ تاپ از اصلاحاتی استفاده می شود که درک بهتر آنها به درک بهتر این فناوری ها کمک می کند.
زمان پاسخ دهی نمایشگر Response Time) و Input Lag )
منظور از زمان پاسخ دهی نمایشگر یه عنوان یک تفاوت مهم در انواع صفحه نمایش لپ تاپ ، سرعتی است که یک پیکسل می تواند تغییر از رنگ سیاه به سفید و یا بالعکس و یا از طیفی از خاکستری به طیف دیگری از خاکستری را نمایش دهد. عموماً این مفهوم با تاخیر یا لگ پورت ورودی (Input Lag) اشتباه گرفته می شود. منظور از Input Lag، اندازه سرعت نمایش تغییرات اعمال شده توسط کیبورد، موس، دسته بازی در نمایشگر است.
زمان پاسخ دهی تاثیر زیادی بر روی محتوای در حال نمایش می گذارد، به خصوص در مواقعی که صحنه هایی پر تحرک و سریع در حالت نمایش است. در صورت بالا بودن زمان پاسخ دهی در این صحنه ها با اتفاقی معروف به حالت روح (ghosting) مواجه می شویم که در آن دنباله ای از مسیر حرکت اجزای در حال حرکت را دنبال می کند. این اتفاق به دلیل کندی سرعت تغییر در پیکسل ها رخ می دهد.
نرخ نوسازی تصویر ( (Refresh Rate) و نرخ نمایش فریم (Frame Rate)
نرخ نوسازی تصویر به تعداد دفعاتی که تصویر در نمایشگر بازسازی یا نو می شود اشاره دارد. نرخ نوسازی تصویر از نرخ نمایش فریم به عنوان روشی معروف در سنجش عملکرد کل دستگاه متفاوت است. نرخ نوسازی تصویر بیشترین تعداد فریمی که انواع صفحه نمایش لپ تاپ می تواند در یک ثانیه تولید کند را نشان می دهد. اما نرخ فریم نمایش، تعداد فریمی که کل بخش پردازش دستگاه (CPU, GPU) تولید میکند را نمایش می دهد. پس اگر نمایشگر شما از نرخ نوسازی تصویر 60 هرتز پشتیبانی می کند، حتی با Frame Rate بیشتر از 100FPS پردازنده گرافیکی و مرکزی، شما تصویری با نرخ 60 هرتز را تماشا می کنید.
فناوری G-Sync و Freesync
در نهایت، فناوری G-Sync، تعداد فریم نمایش داده شده در یک ثانیه در مانیتور و کارت گرافیک را هماهنگ می کند. به عبارت دیگر G-Sync، هماهنگ کننده Refresh rate و Frame Rate است. این هماهنگی برای جلوگیری از باگ های تصویری در انواع صفحه نمایش لپ تاپ، مانند به هم ریختگی پیکسل، تکه تکه شدن تصویر و … به کار می رود. در پردازنده های AMD و Radeon، از فناوری مشابهی با عنوان Freesync استفاده می شود. البته از فناوری Freesync در لپ تاپ ها استفاده نشده است.
چکیده
در این مقاله به بررسی تفاوت ها و فناوری های بکار رفته در انواع صفحه نمایش لپ تاپ پرداختیم. همچنین برای درک بهتر این تفاوت ها و تکنولوژی به کار رفته در آنها در کنار نوع کاربری مناسب برای هر یک انواع نمایشگر لپ تاپ، اصطلاحات مرتبط با آن را توضیح دادیم. در نهایت باید اضافه کنیم که هیچ یک از این فناوری ها به عنوان بهترین تلقی نمی شوند و بسته به نوع کاربری، نمایشگر ایده آل کاربر متفاوت خواهد بود.
